Steblów
So?tys i Rada So?ecka
Logowanie
Nazwa użytkownika

Hasło



Nie masz jeszcze konta?
Zarejestruj się

Nie możesz się zalogować?
Poproś o nowe hasło
Pielgrzymki - Steblów
Informator
Historia wsi Steblów

HISTORIA WSI STEBLÓW

Steblów le?y na wschodnim kra?cu Niziny ?l?skiej, w Województwie Opolskim, Powiecie Krapkowickim, Gminie Krapkowice, a s?siaduj?cymi miejscowo?ciami s?: Dobra, Nowy Bud, Pietna oraz ?ywocice. Dwa kilometry na wschód od Steblowa znajduje si? miasto Krapkowice.
Przez Steblów przebiega z pó?nocnego wschodu na po?udniowy zachód kolej ?elazna jednotorowa, wybudowana w 1896 roku, ??cz?ca Prudnik z Gogolinem. Niestety z powodu nierentowno?ci, lini? kolejow? zamkni?to w roku 1992, po ponad stu latach eksploatacji.
Równolegle niemal do drogi ?elaznej biegnie przez Steblów szosa ??cz?ca Prudnik ze Strzelcami Opolskimi. Naturaln? po?udniow? granic? wsi naszej miejscowo?ci stanowi rzeka Osob?oga, która niestety straci?a swój urok (a mo?e jednak go zyska?a?) po powodzi w 1997 roku i nad któr? w XII wieku powsta?y pierwsze domki osadnicze.

Rzeka Osob?oga - wyp?ywa z pogórza na pó?noc od Pradziada (Altvater) w dzisiejszych Czechach. Pierwsza o tej rzece wzmianka ?ród?owa znajduje si? w dokumencie z roku 1107, w którym Oton, ksi??? o?omuniecki, nadaje ko?cio?owi ?w. Wac?awa na grodzie o?omunieckim kawa? ziemi wielko?ci 8 ?anów:

"Super fluvium Vzablaze, in circuitu, qui dicitur Naglubcicih."


Oko?o roku 1200 Boles?aw, ksi??? ?l?ski, darowa? klasztorowi w Lubi??u bardzo du?y szmat ziemi oraz dziesi?ciny z wszystkich miejscowo?ci mi?dzy rzekami Osob?og? a Straduna:

"Inter duo flumina: Ozoblogam videlicet et Stradunam".


Jan D?ugosz w swym dziele Historiae polonicae oko?o roku 1450 wymienia tak?e Osob?og? przy wyliczaniu dop?ywów Odry w takim zwrocie:

"Item Oszobloga, cuius fons ex Sarmaticis Alpibus in silvis dictis Cznukmanthel, ostia circa oppidum Chrapkowice".




NAJDAWNIEJSZE WIADOMO?CI

Nazwa naszej wioski zosta?a wyprowadzona od nazwy osobowej "Stebel". Prawdopodobnie osada w tym miejscu powsta?a ju? w II po?owie IX wieku. Badania archeologiczne na terenie Steblowa doprowadzi?y do odkrycia fragmentów naczy?, pocz?wszy od najm?odszej epoki kamiennej - neolitu. Bardzo liczne znaleziska w postaci kilkudziesi?ciu fragmentów naczy? pochodz? z okresu VIII - X wieku. Jednak?e pierwsze wzmianki o Steblowie pochodz? z dokumentu ksi?cia opolskiego Boles?awa (z 1294 roku):

Darowizna Bolka, ksi?cia opolskiego, dla Obywateli oraz dziedzicznego wójta miasta Chrapkowic.

(W Opolu, dnia 31 sierpnia 1294r).


My Boles?aw, Bo?ej ?aski ksi??? opolski, oznajmujemy, ?e obywatele miasta Chrapkowic (cives de Crapicz) w naszej obecno?ci o?wiadczyli: Tak miasto jak i oni, obywatele, sami skazani s? na wygini?cie (civitatem et se perituros), poniewa? w ubieg?ym czasie pozbawieni byli pastwisk dla swego byd?a. Przeto My, wy?ej wspomniani ksi???, b?d?c nak?onieni do ich pró?b, dali?my i darowali?my wspania?omy?lnie cztery wolne ?any przy mie?cie mi?dzy rzekami Odr? a Osob?og?, które s?uga nasz i pe?nomocnik Greko z naszego polecenia wygraniczy? tym?e obywatelom na sta?e pastwiska razem z przyleg?ymi ??kami obejmuj?cymi 8 mórg. Zato Ci obywatele zobowi?zani b?d? na termin ?w. Marcina ka?dorocznie odda? jedn? grzywn? zwyczajnego srebra.
Zezwalam równie? wójtowi (advocato) tego? miasta, ?e mo?e w rzece Osob?odze za?o?y? dwa wolne stawy rybne, w których wy?ej wspomniani obywatele bez przeszkody ?owi? mog? ryby sieciami r?cznymi, zwanymi przez lud "hamo" (piscabuntur cives tantum retibus hausoriis, quae vulgariter "hamo" nuncupatur), wójt za? i jego prawni nast?pca mog? w nich ?owi? ryby tak?e innymi narz?dziami.
Ponadto darujemy wójtowi ogóln? i sta?? nad lasem i ??kami po?o?onymi mi?dzy Steblowem (Styblow) i Osob?og?, wielko?ci na dwa i pó? ?anu, aby wszelkich dochodów z tego wolno u?ywa?. Dan w Opolu, r?k? naszego notariusza Miko?aja, proboszcza w Skorogo?ciu, w roku Pa?skim 1294, w oktawie ?w. Bart?omieja, ?wiadkowie: Greco (wzgl. Gerco), Herman Clawe, rycerz - Conrad z G?ogówka, wójt, rycerz Strachota, Alexius, obywatele: Miko?aj Vircalka z Chrapkowic i inni.

(Przek?ad w j?zyku polskim pochodzi z niemieckiego
streszczenia tego? ?aci?skiego dokumentu).



Kolejny raz nasza wie? jest wspomniana (jako "Stebbulou") w dokumencie z 16.02.1302 r., w którym wyznacza si? dziesi?ciny dla klasztoru w Jemielnicy.

Do czasów panuj?cej na naszych ziemiach reformacji lutera?skiej, Steblów zawsze nale?a? do ko?cio?a parafialnego w Dobrej, który to za? nale?a? do parafii w Krapkowicach. Czytamy bowiem w metryce komisariatu opolskiego, spisanej w roku 1550:

"Steblów spectat ad hanc ecclesiam Dobrensem ex antiquo".

I tu ju? w wiekach ?rednich ka?dy siod?ak (kmie?) oddawa? proboszczowi w Dobrej dziesi?cin? z ka?ego ?anu jedn? ?wiartk? (szefel) ?yta i tyle? samo owsa jako meszne (missalia).

Dnia 28 lutego 1780 roku maj?tek w Dobrej zakupi? (od hrabiego von Rederna) jeden z najbogatszych na ?l?sku w?a?cicieli ziemskich hrabia Leopold Heinrich von Seherr - Thoss, pe?ni?cy funkcj? podczaszego u króla Fryderyka Wielkiego. 26 lat pó?niej (w 1806 r.), Steblów sta? si? w?asno?ci? jego syna Ernesta Seherr - Thossa, który sukcesywnie powi?ksza? swój maj?tek i ju? w oko?o 1850 roku posiada? oprócz Dobrej oraz Steblowa tak?e: Kornic?, pa?ac z maj?tkiem w Rozkochowie, Zwiastowice, D?bow? i maj?tek z zamkiem w Walcach.

W po?owie XIX wieku na naszych terenach grasowa?a epidemia cholery. Na wezwanie w?adz policyjnych, Gmina Katolicka w Steblowie zakupi?a w listopadzie 1866 roku grunt pó?morgowy pod cmentarz (od ma??onków Egidiusza i Teresy Warwasów). Dnia 27.11.1866 r. nowy cmentarz po?wi?ci? ks. dziekan Jackisch: ustawiono tu krzy?, który dot?d sta? przy karczmie karczmarza (wcze?nej tak?e nauczyciela) Raka. Pierwszy pogrzeb zmar?ego na choler? Franciszka, syna zagrodnika Mitu?y ze Steblowa, odby? si? tego samego dnia (tj. 27.11.1866). Nale?y równie? wspomnie?, ?e przed rokiem 1866 zmar?ych ze Steblowa chowano na cmentarzu w Dobrej.

My?l?, ?e warto równie? wspomnie? o tym, i? od 20.06.1875 roku sprawy maj?tkowe ko?cio?a podlega?y uchwa?om:
1. Zarz?du ko?cielnego
2. Przedstawicielstwa gminy wyznaniowej.
Zatem dnia 23.12.1875 roku przyst?piono w Krapkowicach, pod przewodnictwem ówczesnego burmistrza Kodronia, do wyboru cz?onków obu powy?szych korporacji ko?cielnych. W ich wyniku przewodnicz?cym Zast?pstwa gminy katolickiej zosta? Franc Cebula z Krapkowic, za? w?ród 23 cz?onków tej?e korporacji, znalaz?y si? dwie osoby pochodz?ce ze Steblowa: Pan Józef Miczka oraz Pan Józef Czaja.

Parafianie... Jak to by?o kiedy? z nimi? Ano przede wszystkim trzeba pami?ta?, ?e w dawniejszych czasach, a? do uw?aszczenia ch?opów, ró?nica mi?dzy mieszczaninem a ch?opem poddanym by?a bardzo istotna pod wzgl?dem spo?eczno - prawnym, a zw?aszcza kulturalnym. Mieszczanim by? cz?owiekiem wolnym, móg? zmienia? swoje miejsce zamieszkania, swój zawód, móg? nabywa? grunt i domy na w?asno?? oraz do woli swym maj?tkiem rozporz?dza?. Za? ch?op pa?szczy?niany nigdy nie by? w?a?cicielem gruntu, który obrabia?, ani domu, w którym mieszka?, wszystko by?o pa?skie, a ch?op by? jedynie u?ytkownikiem gruntu i domu dziedzicznego wprawdzie. Rola i gospodarstwo wraca?o do pana wsi, je?eli rodzina danego ch?opa wymar?a lub pan ch?opa przesiedli?. Tylko nieliczni ch?opi, tzw. wolni, byli wolni od pa?szczyzny, od robocizny na folwarkach pa?skich, ale tak?e pozostawali tylko u?ytkownikami na swych gospodarstwach.
To by?a chyba najistotniejsza cecha mi?dzy ch?opem a mieszczaninem. Wolno??, któr? szczyci? si? mieszczanin, by?a te? powodem, ?e z góry i z pogard? patrzy? na ch?opa niewolnego. Jednak?e tak mieszczanin, jak i ch?op ?yli dawniej w ciasnych stosunkach, a zw?aszcza ?ycie ma?omiasteczkowe w granicach otaczaj?cych miasto murów przeistoczy?o si? w za?niedzia?o?? i zarozumia?o??. Niepochlebne ?wiadectwo wystawia parafianom krapkowickim ks. Koziellek 28.02.1840 roku pisz?c:

"Duch parafian Krapkowickich, tak w samym mie?cie jak i po wsiach jest - ogólnie bior?c - bez wszelkiego charakteru. Lenistwo, lekkomy?lno??, gra w kr?gle i karty, opilstwo, luksus w potrawach i ubraniach, oto g?ówne cechy ich charakteru. Zmys? religijny jest jeszcze prawie zupe?nie u?piony i przy najwi?kszych wysi?kach naszych - (duchowie?stwa) nie mo?e by? obudzony z zoboj?tnienia."

"We wsi Steblowie jest lud najbardziej rozpustny. Sami z?odzieje i pijacy, tak?e w sprawie VI przykazania w wysokiej mierze wypaczony. Ani 1/10 cz??ci tej ludno?ci nie stanowi pod tym wzgl?dem wyj?tku. szkoda tej gminy, która kiedy? do lepszych gmin nale?a?a. Ale przybysze - z?odzieje pouczaj? tych prostych ludzi w pop?atnej sztuce, ?yj?c publicznie w k?kubinacie, zarazili ten lud i pozbawili go wszelkiego wstydu. Hersztem tego zwyrodnienia jest tu os?awiony z?odziej siedz?cy obecnie w wi?zieniu dla ?wi?tokradztwa, nazwiskiem Wrazid?o. Tego samego pokroju jest niejaki Siekiera i szereg innych, tak ze Steblowa jak i z Dobrej."


Ksi?dz Koziellek nast?pnie dodaje: "Jednak samo duchowie?stwo ponosi win?, ?e tak si? sta?o. Za czasów proboszczów Majora, Wernera i Janeczki ci ludzie byli bardzo uczciwi, poniewa? mieli godnych i zacnych duszpasterzy. Pó?niej jednak tylko poszli w ?lady za rozpustnym ?yciem ich duszpasterzy. Jak g?owa, takie cz?onki" (ksi?dz Koziellek ma tu na my?li ks. Olika i Richerta).

Edukacja w Steblowie rozpocz??a si? dopiero w 1845 r., gdy? w tym?e roku otwarto pierwsz? szko?? w naszej miejscowo?ci (obecnie dom Pa?stwa Pelka). Wcze?niej dzieci musia?y, na mocy reformy szkolnej z roku 1763, chodzi? do szko?y w Dobrej. Kolejn? szko?? wybudowano w Steblowie w 1865 roku. By? to ju? budynek dostosowany do obowi?zuj?cych przepisów sanitarnych i szkolnych (obecnie budynek Mniejszo?ci Niemieckiej). 33 lata pó?niej w odleg?o?ci 20 metrów od starego budynku, wybudowano drugi budynek szkolny z jedn? izb? lekcyjn? (niedawno sala spotka? OSP, teraz dom prywatny).
Wa?nym okresem w historii steblowskiej szko?y s? lata 1936/1937, gdy? wtedy rozpocz??a si? budowa nowej szko?y, która to za? istnieje po czasy obecne. Jej uroczyste po?wi?cenie nast?pi?o po ?niwach 1937 roku. Od tej pory do 1945 roku nazywa?a si? "Hans Schemm Volksschule" w Steblowie.

Warto równie? napomkn??, i? Steblów ju? w czasach ?redniowiecznych nale?a? do parafii w Dobrej, za? od ko?ca XVIII wieku do stycznia 1945 roku nasza miejscowo?? by?a w?asno?ci? hrabiego von Seherr - Thossa (folwark Steblów).



LATA 1939 - 1945

Do Steblowa Armia Czerwona wkroczy?a w marcu 1945 roku. W trakcie dzia?a? wojennych spalono 3 domy mieszkalne oraz jedn? stodo??. Zgin??o za? oko?o 60 ?o?nierzy. Z relacji osób, które prze?y?y II wojn? ?wiatow?, dowiadujemy si?, i? po wkroczeniu wojsk Stalina, wiele rodzin musia?o opu?ci? swoje domy. Przyczyn? by? strach przed czerwonoarmistami, których zachowanie by?o nieodpowiednie, kontrowersyjne. Nawet w czasach obecnych na usta tych, którzy prze?yli, nasuwaj? si? dwa wyrazy: "radziecka ?winia"... Na podstawie tych dwóch s?ów mo?emy si? domy?le?, co mogli oni z?ego czyni?...

Nawi?zuj?c jeszcze do II wojny ?wiatowej, my?l? ?e warto równie? wspomnie? o pewnej bardzo wa?nej sprawie. A mianowicie.
To, co dzi? nazwaliby?my zwyczajnym romansem, w czasie II wojny ?wiatowej nazywa?o si? "Rassenschande", czyli "ha?bieniem czysto?ci rasowej". Dla hitlerowców liczy?o si? jedno - czysto?? germa?skiej rasy. Nazi?ci wyznawali pogl?d, ?e mieszanie si? ras ("Rassenschande") powoduje ich degeneracj?, dlatego wprowadzili ustawodawstwo zakazuj?ce ma??e?stw i stosunków seksualnych Niemców z osobami innej rasy (czyli np: Polakami, Ukrai?cami czy Czechami). Niemki zadaj?ce si? z Polakami by?y publicznie pi?tnowane. Na oczach s?siadów golono im g?owy. To by?a tylko przygrywka przed w?a?ciw? kar?. M??czyzn równie? karano surowo, np: wysy?ano ich na front wschodni, co nierzadko równa?o si? ze ?mierci?.
"Nie-Niemcy" za? (czyli osoby, które utrzymywa?y kontakt z Niemcami), skazywani byli na ci??kie roboty, zes?anie do obozu lub po prostu publicznie ich wieszano. W trakcie II wojny ?wiatowej, za tzw. "Rassenschande", oskar?ono równie? osoby pochodz?ce ze Steblowa. I tak:
1. "W Steblowie w lutym 1943 roku funkcjonariusze gestapo aresztowali by?ego je?ca polskiego, robotnika przymusowego Micha?a Gorysza (rocznik 1911) za "zha?bienie rasy niemieckiej". Osadzony zosta? w obozie w O?wi?cimiu. M??czyzna nie prze?y? piek?a KL Auschwitz".
2. "W Steblowie pod koniec 1942 roku funkcjonariusze gestapo aresztowali Arzyma Michalaka (rocznik 1915). Co si? z nim sta?o, nie wiadomo. Mo?na przypuszcza?, i? zosta? zamordowany".

Po zako?czeniu najstraszliwszej w dziejach historii ?wiata wojny, naszej miejscowo?ci nadano nazw? urz?dow? "Steb?ów", ale w powszechnym u?yciu by?a nazwa "Steblów". Zgodnie z wol? mieszka?ców i stanowiskiem w?adz samorz?dowych, zarz?dzeniem Ministra Szefa Urz?du Rady Ministrów z dnia 31 stycznia 1995 roku, dopiero z dniem 10 lutego 1995 roku nast?pi?a zmiana nazwy urz?dowej wioski na "Steblów".

Po zako?czeniu dzia?a? wojennych swoj? prac? dydaktyczn? rozpocz??a ju? we wrze?niu 1945 steblowska szko?a. W klasach od I - VII uczy?o si? ogó?em 259 dzieci. Jej pe?na nazwa brzmia?a: "Publiczna Szko?a Powszechna III - stopnia" w Steblowie. W latach 1945 - 1968 nasza szko?a by?a szko?? zbiorcz?, gdy? ucz?szcza?y do niej dzieci m.in. z Pietni oraz Dobrej. Do dnia dzisiejszego chodz? do niej dzieci z Nowego Budu. Pierwszym kierownikiem steblowskiej szko?y zosta? mianowany z dniem 1 wrze?nia 1945 roku pan Rudolf Spa?ek. Jak pisze w kronice, budynek zastano w op?akanym stanie. Pomoce naukowe, jak równie? cz??? mebli, zosta?y zniszczone lub te? skradzione. Ju? od dnia 15 sierpnia 1945 r. rozpocz?to prace sanitarno - porz?dkowe w pomieszczeniach lekcyjnych. W dniu 3 wrze?nia 1945 r. zainaugurowano rok szkolny 1945/1946. O godzinie ósmej dzieci zebra?y si? w szkole, po czym nast?pi? wymarsz do ko?cio?a w Krapkowicach. Mo?na rzec, ?e tak si? dzieje do dnia dzisiejszego. 1 wrze?nia (oczywi?cie w tym momencie zale?y kiedy ten 1 wrze?nia wypadnie, je?eli np: w poniedzia?ek lub pi?tek to OK, je?eli natomiast w sobot? - cho? nie wiem czy tak si? kiedy? zdarzy?o - to nie OK. Fajna jednak rzecz dzieje si? w tym roku - tj. 2006 - gdy? Romu? Giertych, ministerek na 2 metry hoch, zarz?dzi?, i? rok szkolny 2006/2007 rozpocznie si? 4 wrze?nia, czyli w poniedzia?ek) dzieci udaj? si? do naszego ko?ció?ka o godz. 8:00, a nast?pnie po mszy ?w. pod??aj? do nieodleg?ej szko?y na rozpocz?cie roku szkolnego (ma to miejsce chyba oko?o godziny 9:00). Obecnie budynek szkolny sk?ada si? z dwóch cz??ci: tzw. "starej" oraz "nowej" wybudowanej w oko?o 1999 roku. Poza tym do szko?y nale?y boisko asfaltowe, znaczny obszar trawiasty oraz wkrótce pi?kne i nowe ogrodzenie oraz schody... Za? dyrektorem szko?y jest Pani Beata Friedla.

My?l?, ?e warto równie? wspomnie? o tym, i? w dniu 01.12.1945 roku otwarto w Steblowie przedszkole. Jego kierowniczk? zosta?a Pani Helena Zamorska. Placówka mie?ci?a si? w budynku starej szko?y z 1898 roku (tj. budynku znajduj?cego si? w pobli?u skrzy?owania ulicy Szkolnej z Wiejsk?, dawna ?wietlica OSP). Skradziony z niej w czasie dzia?a? wojennych sprz?t uda?o si? odzyska? w po?owie. Do przedszkola ucz?szcza?o wtedy 40 dzieci z roczników 1939, 1940, 1941 oraz 1942. Nast?pnie przedszkole zosta?o przeniesione do remizy stra?ackiej, a od pocz?tku XXI wieku jego siedzib? jest górna cz??? naszej szko?y.

Je?eli chodzi o sytuacj? parafian steblowskich po 1945 r., to przez wiele lat ucz?szczali oni do ko?cio?a w Krapkowicach. Spraw? budowy samodzielnego ko?cio?a zacz?to realizowa? w 1977 roku. W 1979 roku po otrzymaniu zezwolenia na budow? kostnicy cmentarnej zbudowano ko?ció? pod wezwaniem ?wi?tych Aposto?ów Piotra i Paw?a. Po?wi?cenie tej ?wi?tyni nast?pi?o 27 pa?dziernika 1980 roku, a w roku nast?pnym powsta?a w naszej miejscowo?ci samodzielna parafia. Obecnie Steblów posiada ko?ció?, kostnic? cmentarn?, plebani? oraz dwa cmentarze: tzw. "nowy" i "stary", na którym znajduje si? pomnik "PAMI?CI POLEG?YCH W PIERWSZEJ I DRUGIEJ WOJNIE ?WIATOWEJ MIESZKA?CÓW STEBLOWA". Natomiast proboszczem naszej parafii jest od dnia 31.08.2006 roku ksi?dz Henryk Pocze?niok.

Do najwa?niejszych wydarze?, który mia?y miejsce po 1945 roku, mo?emy równie? zaliczy?:
- powstanie w latach 60. Spó?dzielczego Przedsi?biorstwa Budownictwa Wiejskiego, w którym spora liczba mieszka?ców znalaz?a zatrudnienie; obecnie prowadzi produkcj? na ma?? skal?,
- powstanie w latach 60. remizy stra?ackiej,
- powód? w 1997 roku, która spowodowa?a znaczne zniszczenia; jej skutkiem by?a pó?niejsza modernizacja mostu (zast?pienie drewnianych filarów podtrzymuj?cych betonowymi) oraz pog??bienie rzeki Osob?ogi,
- reaktywacja tutejszego LZS-u (2004 rok),
- budowa kanalizacji na prze?omie 2005/2006 roku, - po?o?enie nowego asfaltu na ulicach Ligonia, Wiejskiej, Ogrodowej, Cmentarnej oraz Szkolnej na prze?omie 2005/2006 roku.